Porođajna doba su naziv za stadije poroda koji prethode dolasku bebe.
Postoje tri porođajna doba koja označavaju dolazak bebe, dok je četvrto porođajno doba izbacivanje posteljice.
Porod se dijeli u četiri stadija odnosno porođajna doba:
Prvo porođajno doba
– stadij dilatacije odnosno otvaranja grla maternice i ušća
Drugo porođajno doba
– stadij istiskivanja djeteta (ekspulzije)
Treće porođajno doba
– stadij istiskivanja posteljice i ovoja
Četvrto porođajno doba
– stadij ranog oporavka, traje dva sata
Prvo porođajno doba
Prvo porođajno doba počinje prvim trudovima koji dovode do otvaranja ušća maternice ili pucanja vodenjaka, a završava kad je ušće potpuno otvoreno (10 cm). U početku poroda trudovi su slabi, rijetki i kratkotrajni, te jedva prelaze granicu bola, a zovu se prethodni i pripravni trudovi. S vremenom trudovi postaju sve jači i češći i do kraja prvog porođajnog doba javlja se od tri do pet trudova u deset minuta. Ušće se otvara za 1,2 – 1,5 centimetara na sat, ovisno o tome jeste li prvorodilja ili višerodilja.
- Tijekom poroda rodilji se preporučuje da nastavi uzimati tekućinu jer ju gubi znojenjem i pojačanim disanjem, te da jede samo lakoprobavljivu hranu, bogatu kalorijama, posebno šećerom (čokolada), jer maternica za svoj rad treba energiju.
- Rodiljama u kojih se pretpostavlja da će porod biti dovršen carskim rezom zabranjuje se konzumacija i hrane i pića te im se daje trajna infuzija 10-postotne glukoze.
- U početku prvog porođajnog doba rodilja se može slobodno kretati dok vodenjak ne pukne; tada se mora poleći jer je tako najbolje za nadzor čeda. Čedo se nadzire CTG-om (kardiotokografski). CTG-om se osim fetalnih otkucaja prate i trudovi. Ti se podaci bilježe u partogram.
Od medikamenata se u prvom porođajnom dobu rabe spazmolitici i analgetici (sredstva protiv bolova, apaurin), koji povoljno utječu i u smislu koordinacije trudova – ublažavaju porođajne bolove, te oksitocična sredstva i prostaglandini (gel i drip), koji pojačavaju trudove.
Položaj rodilje
Položaj na leđima prirodniji je za rodilju, ali može dovesti do pada arterijskog tlaka ispod normalne vrijednosti krvnog tlaka i slabijeg dotoka krvi fetusu (pritisak na donju šuplju venu), te je utvrđeno da jedan dio rodilja u tom položaju ima slabije trudove. Položaj na boku pojačava trudove i bolji je za mehanizam rađanja jer pomaže kretnje glave ploda. Rodilja mora ležati na onom boku kojem je okrenut dio ploda koji treba voditi u porođaju.
Tekst: Matilda Mladinić, dr.med.spec.
ginekologije i porodništva
Foto: Freepik
